शब्द | पर्यायवाची शब्द | |
1. | अर्थ | – धन ,द्रव्य , मुद्रा ,वित्त , दौलत , लक्ष्मी ,सम्पत्ति |
2. | अर्जुन | – पार्थ , भारत , गाण्डीवधारी ,गुडाकेश धनंजय |
3. | अमर | – अमर्त्य , अनश्वर , अविनाशी , अक्षय , शाश्वत , दिव्य ,मृत्युंजय ,अलौकिक , देवता |
4. | अमृत | – पीयूष , सुधा , अमिय , सोम , सुरभोग ,अमी , देवरस , आबे – हयात |
5. | अग्नि | – आग , अनल ,पावक, वह्नि , कृशानु , वैश्वानर , दहन ,हुतभुक , जातवेद , शिखी , अरुण |
6. | अधिकार | – आधिपत्य , प्राधिकार , पारंगति ,हक ,दावा, स्वत्व |
7. | अध्यापक | – आचार्य , गुरु , शिक्षक , उपाध्याय , प्रवक्ता , व्याख्याता , अवबोधक |
8. | अध्ययन | – पढ़ना , प्रेक्षण ,अनुशीलन , परिशीलन |
9. | अचानक | – अकस्मात , अप्रत्याशित ,एकाएक ,सहसा , संयोगवश |
10. | अनार | – दाड़िम , शुकोदन , शुकप्रिय , रामबीज |
11. | अनिवार्य | – अपरिहार्य , आवश्यक , अवश्यंभावी , जरुरी |
12. | अतिथि | – मेहमान , पाहूना , आगंतुक, अभ्यागत |
13. | आत्मा | – चैतन्य , ब्रह्म , क्षेत्रज्ञ , सर्वज्ञ , सर्वव्याप्त , विभु , जीव |
14. | आम | – आम्र , रसाल , सहकार ,अमृतफल , पिकबंधु , मधुदूत |
15. | आँसू | – अश्रु ,नेत्रजल , नयनजल , अश्क |
16. | इंद्र | – देवराज , सुरपति , मधवा, पुरन्दर, देवेश , शतऋतु , देवेन्द्र , शचीपति ,सुरेश |
17. | इन्द्राणी | – शची , इन्द्रवधु, पुलोमजा |
18. | ईर्ष्या | – द्वेष ,डाह, जलन, मत्सर , रश्क , कुढ़न |
19. | उदय | – आरोहण , चढ़ना , प्रकट होना , उद्गमन |
20. | उपाय | – युक्ति , तरीका, तरकीब, यत्न , तदबीर |
21. | उचित | – समुचित , उपयुक्त , सार्थक , अनुकूल , सटीक ,श्रेयस्कर |
22. | उन्नति | – प्रगति , विकास , वृद्धि , उत्थान , उत्कर्ष , उन्नयन |
23. | उपकार | – भलाई , नेकी , परोपकार , कल्याण ,हित |
24. | ऊँचा | – उच्च ,उधर्व , उत्तुंग , उत्ताल , शीर्ष |
25. | ऊँट | – क्रमेलक , उष्ट्र , लबोष्ठ , महाग्रीव |
26. | कमल | – सरोज , जलज , पंकज , इन्दीवर , नलिन , उत्पल , अम्बुज , नीरज , तामरस , सारंग , शतपत्र , राजीव , अरविन्द , पद्म , पुण्डरीक , अब्ज |
27. | कनक | – कंचन , सोना ,स्वर्ण , हिरण्य , हेम ,हाटक |
28. | किरण | – अंशु , कर ,रश्मि , मरीचि , मयूख |
29. | कामदेव | – मनोज , मदन , काम, मनसिज ,रतिपति , पुष्पधन्वा , कुसुमशर , अनंग , कन्दर्प , मीनकेतु |
30. | कोमल | – मृदु , मृदुल , सुकुमार , नर्म , मुलायम , नाजुक |
31. | कोयल | – कोकिल , पिक ,वसंतदूत , श्यामा , वनप्रिय , आम्रपाली |
32. | कृष्ण | – माधव ,मुकुंद ,दामोदर , ब्रजवल्लभ , गोपीनाथ , मुरलीधर , मधुसूदन , द्वारिकाधीश , यदुनंदन |
33. | कुबेर | – धनराज , धनपति , धनेश , यक्षपति , धनद |
34. | कल्पवृक्ष | – देववृक्ष , सुरतरु , पारिजात , कल्पतरु , मंदार , कल्पद्रुम ,हरिचंदन |
35. | ख़ुशी | – प्रसन्नता , हर्ष ,आनन्द , उल्लास , आल्हाद , निशांत |
36. | गणेश | – गजानन , विनायक , गणपति , लम्बोदर , गजवदन , भवानीनंदन ,हेरम्ब , गिरिजानंदन |
37. | गंगा | – भागीरथी , विष्णुपदी , देवनदी, जाह्नवी, त्रिपथगा , सुरसरि , सुरधुनी |
38. | गर्मी | – ग्रीष्म ,ताप , उष्मा ,निदाघ , आतप ,घाम |
39. | गरुड | – खगपति , खगेश , नागान्तक , सुपर्ण , वैनतेय |
40. | गाय | – धेनु , सुरभी , गौ , दोग्धी , भद्रा , गौरी , गैया , माहेयी |
41. | घमंड | – अंहकार , दर्प , गर्व ,गुरुर , अकड़ , नाज़ |
42. | चतुर | – दक्ष ,विज्ञ , पटु ,नागर , चालाक , होशियार |
43. | चाँद | – शशि , निशाकर , कलानाथ , सोम , विधु , सुधाकर , हिमांशु , द्विजराज , राकेश , शशांक , मृगांक, इंदु , मयंक , राकापति , रजनीपति, निशानाथ |
44. | चाँदनी | – चन्द्रिका , ज्योत्सना , कौमुदी , उजियारी , हिमकर , अमृतद्रव |
45. | चाँदी | – रजत ,रूपक ,रूपा, रौप्य , कलधौत , जातरूप |
46. | छाया | – परछाई , प्रतिच्छाया , प्रतिबिम्ब , छाँव |
47. | छल | – कपट ,धोखा , प्रपंच , ठगी , चकमा |
48. | जल | – पानी , सलिल , वारि , जीवन , उदक ,नीर , पय , अम्बु , अमृत , आप , रस , आब |
49. | जड़ | – मूल ,आधार , बुनियाद , नीव ,अचर |
50. | जगत | – विश्व , दुनिया , संसार , भव , जगती , जग , जहान |
51. | जीभ | – जिह्वा , रसना , रसज्ञा , रसिका , रसला, ज़बान |
52. | झूठ | – असत्य , मृषा , मिथ्या , अनृत |
53. | झण्डा | – पताका , निशान , केतन , ध्वज , वैजयन्ती |
53. | तीर | – बाण ,शर , सायक , शिलीमुख , विशिख |
54. | तलवार | – खड्ग , कृपाण , असि , करवाल , चंद्रहास , खंग |
55. | तालाब | – सर , तड़ाग , पद्माकर , जलाशय , पुष्कर , सरोवर ,सरसी ,कांसार , ताल |
56. | तारा | - तारक , उडुगन , नक्षत्र , उडु , सितारा |
57. | तोता | – कीर , शुक , सुग्गा , दाड़िमप्रिय , रक्ततुंड , सुआ |
58. | दिन | – दिवस , दिवा , वासर , वार , रोज |
59. | दीन | – गरीब , विपन्न , हीन , निर्धन , बेचारा , मलिन ,अकिंचन |
60. | दुःख | – वेदना, पीड़ा, यातना , खेद , यन्त्रणा , कष्ट , संकट, क्लेश, व्यथा , क्षोभ ,विषाद , संताप, गम |
610. | दानव | – राक्षस , असुर , दैत्य , दनुज , निशाचर , रजनीचर , दमुल |
62. | देवता | – देव , सुर, अमर, अजर , विवुध, त्रिदश, भगवान |
63. | दूध | – दुग्ध , पय, क्षीर, गोरस |
64. | दुर्गा | – सिंहवाहिनी , शूलधारिणी , चामुंडा , कामाक्षी , शाम्भवी ,कालिका , कल्याणी , सुभद्रा , महागौरी |
65. | दर्पण | – शीशा , मुकुर , आईना , आरसी |
66. | धरती | – पृथ्वी , धरा , वसुंधरा , मेदिनी , इला , भू , भूमि , धरणी , अचला , अवनि |
67. | धनुष | – धनु , कोदण्ड , शरासन , कमान, चाप, विशिखासन |
68. | नया | – नवीन , नव , नूतन , नव्य , नवल , अर्वाचीन |
69. | नदी | – सरिता , वाहिनी , स्रोतस्विनी , तरंगिणी , शैवालिनी , आपगा , सिन्धुगामिनी , निम्नगा |
70. | नरक | – यमलोक , यमपुर , रसातल , जहन्नुम , दोजख |
71. | नारी | – स्त्री , महिला , वामा , रमणी , वनिता , ललना , कामिनी , भामिनी |
72. | नौका | – नाव ,तरी , नैया , जलयान , नौ , तरणि |
73. | नियम | – सिद्धांत , विधि , कानून , कायदा , ढंग |
74. | निर्मल | – स्वच्छ , अमल , शुद्ध , पवित्र , पावन , विमल |
75. | पेड़ | – तरु , वृक्ष , विपट , द्रुम , सरोरुह , रूख , गाछ |
76. | पक्षी | – विहग , खग , विहंग , पखेरू , नभचर , द्विज |
77. | पर्वत | – पहाड़ , गिरी , अद्रि , भूधर , महीधर , अचल , शैल , धरणीधर , नग |
78. | पत्थर | – प्रस्तर , पाषाण , उपल , पाहन , अश्म , शिला |
79. | पार्वती | – गिरिजा , गौरी, शैलसुता, अपर्णा , शैलजा , शिवानी |
80. | पथिक | – राही , राहगीर , बटोही , पंथी , यात्री , मुसाफिर |
81. | ब्रह्मा | – चतुरानन , हिरण्यगर्भ , आत्मभू , लोकेश , स्रष्टा , विरंची , नाभिज , विधाता , प्रजापति |
82. | बुद्धि | – मति , मेघा , धी , प्रज्ञा , विचक्षण , अक्ल , मनीषा , धिषणा , शेमुषी |
83. | बिजली | – विद्युत, चपला , तड़ित , दामिनी , बीजुरी , सौदामिनी , क्षणप्रभा , धनवल्ली , चंचला |
84. | बादल | – जलधर , पयोद , धन , नीरद , वारिद , पयोधर , मेघ , अम्बुद , बलाहक |
85. | भाग्य | – विधि , नियति , प्रारब्ध , दैव , भक्तिव्य , किस्मत , नसीब |
86. | मधुकर | – मधुप , अलि , भृंग , षडपद , भ्रमर , भंवर |
87. | मछली | – मीन , शफरी ,झख , झष , मत्स्य , मकर , पाडोन |
88. | महादेव | – शिव , शम्भू , पशुपति , महेश्वर, विधुशेखर, इंदुशेखर , शशिशेखर , भूतेश , पिनाकी , नीलकंठ , त्रिनयन , त्रिलोचन , कैलाशपति , हर , चंद्रमौलि , रुद्र , चंद्रशेखर |
89. | मोर | – मयूर , केकी , सारंग , नीलकंठ , कलापी , शिव -सुत -वाहन , शिखी |
90. | मैना | – सारिका , चित्रलोचना , सारी , कहहप्रिया , मधुरालया |
91. | यमुना | – कालिन्दी , कृष्णा , सूर्यसुता , रवि – तनया , जमुना , अर्कजा |
92. | रात | – निशा , रात्रि , रजनी , विभावरी , यामिनी , निशि , क्षपा , निशीथ , शर्वरी , रैन |
93. | द्रोपदी | – कृष्णा , द्रुपद – सुता , याज्ञसेनी , पांचाली |
94. | रमा | – लक्ष्मी , श्री , कमला ,विष्णुप्रिया , पद्मा , पद्मासना , हरिप्रिया , इंदिरा ,क्षीरोदतनया , लोकमाता , सिन्धुसुता , सिंधुजा |
95. | राधा | – वृषभानुजा , ब्रजरानी , कृष्णप्रिया , राधिका |
96. | वधु | – पत्नी ,भार्या , दारा , बहु , कलत्र , प्राणप्रिया |
97. | लहर | – तरंग , उर्मि , वीचि , लहरी , हिलोर |
98. | विष्णु | – जनार्दन , चक्रपाणि , गरुड़ध्वज , चतुर्भुज , मधुरिपु , शेषशायी , लक्ष्मीपति , नारायण , विट्ठल , हरि , वनमाली ,उपेन्द्र |
99. | सीता | – जानकी , वैदेही ,जनकनंदिनी ,भूमिजा , रामप्रिया |
100. | हाथी | – गज , कुंजर , हस्ती , मतंग , करी , नाग , दन्ती , द्विज , द्विरद , वितुण्ड , सिन्धुर , गयंद |
. |
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ समाप्त ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~